تعیین زمان بهینه ماند در مدیریت سطح ایستابی به منظور کاهش تلفات نیتروژن در اراضی کشاورزی زه دار

مدیریت سطح ایستابی یکی از راه حل های عمده در مدیریت جامع منابع آب معرفی شده است. این روش می تواند نقشی مهم در حفظ آب، بالابردن راندمان آبیاری، حفظ مواد غذایی خاک، و در نهایت حفظ کیفیت آب های سطحی پایین دست و آب های زیرزمینی ایفا کند. در این زمینه، مطالعه ای آزمایشگاهی دربارة اثر مدیریت سطح ایستابی بر کنترل آب شویی و تخلیة نیتروژن در خاک لوم شنی انجام شد. سطح ایستابی در عمق 30 سانتی متری از سطح خاک با سه زهکش با عمق نصب 80 سانتی متر کنترل شد و حجم و کیفیت زه آب خروجی از نظر ترکیبات مختلف نیتروژن شامل نیتریت، نیترات، آمونیوم، و آمونیاک در زمان های ماند 2 و 4 و 5 روز در مدل فیزیکی ارزیابی شد. نتایج نشان داد کاهش 4/29 درصدی زه آب خروجی در مدت زمان ماند 5 روز و کاهش 2/27 درصدی غلظت نیترات خروجی در مدت زمان 4 روز نسبت به زهکشی آزاد است. همچنین با مقایسة آماری نتایج، بهترین زمان کنترل سطح ایستابی 4 روز (معادل 80 درصد حداکثر زمان ممکن ماندابی) به دست آمد. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، مدت زمان ماند در سیستم های نوین زهکشی یکی از متغـیرهای مدیـریـتی است و در صورت استفادة صحیح و به هنگام از این شیوة مدیریتی، با افزایش کارایی مصرف آب و کود، می توان به توسعة کشاورزی پایدار و بهبود شرایط منابع آب و محیط زیست امیدوار بود.